بررسی ماهیت سرمایه ای تقاضای مصرفی

با وجود تفکیک فوق از تقاضای مصرفی و سرمایه ای، با طرح رویکردی بدیل، می توان تقاضای مسکن را دارای ماهیتی "سرمایه ای" دانست؛ هر چند این مساله، نافی انگیزه های مصرفی نیست.

بر اساس این رویکرد، تمامی متقاضیان خرید مسکن، نقش مسکن را به صورت یک دارایی سود آور، در نظر دارند.

ویژگی مشترک انواع متقاضیان

در حقیقت، هر چهار تقاضای یاد شده، با وجود تفاوت در شدت و ضعف، دارای خصلتی سرمایه ای است. هرچند در ابتدا ممکن است به نظر برسد تقاضای مالکان متقاضی تغییر ملک مسکونی و تازه واردها به بازار خرید مسکن، صرفا تقاضای مصرفی است؛

ولی چنین تفکیکی بدین معناست که متقاضیان به اصطلاح مصرفی مسکن از نقش آن به صورت یک نوع از دارایی که میتواند طی زمان باعث کسب عایدی (زیان) سرمایه شود، غافلند.

واکنش انواع متقاضیان در کاهش قیمت مسکن

این در حالی است که متقاضیان به اصطلاح مصرفی نیز میتوانند در واکنش به انتظارات منفی و مثبت از آینده قیمت های مسکن و نیز تغییر در سیاست های اقتصادی، در رفتار خود تغییر و بازنگری کنند.

برای مثال، فرض کنید انتظار خریداران، مبنی بر کاهش قیمت مسکن در آینده نزدیک باشد.

بدون تردید در دوره جاری، متقاضیان که پیش تر، آنها را متقاضیان سرمایه ای نامیده ایم تمایلی به ورود به بازار ندارند و در صورت امکان فروش، حتی راغب به خروج سرمایه خود از بازار مسکن هستند؛

اما علاوه بر خروج صاحبان سرمایه (نقدی) از بازار که با هدف اجتناب از زیان سرمایه صورت می گیرد، تازه واردها که به تازگی توان خرید مسکن یافته اند نیز می توانند خرید مسکن را به تعویق بیندازند.

این امر از آن رو است که در شرایط وجود انتظارات منفی (انتظار کاهش قیمت مسکن)، افراد فاقد مسکن، انتظار دارند که بتوانند در آینده ای نزدیک، مسکن را با قیمت کمتر از قیمت جاری خریداری کنند.

پس واکنش احتمالی و عقلایی آنها در چنین شرایطی، تداوم موقتی اجاره نشینی و سرمایه گذاری در بازارهای موازی (مثلا سپرده گذاری در بانک) خواهد بود.

بیشتر بخوانید
بررسی و مقایسه شاخص های عرضه و تقاضای مسکن 
بررسی تقاضای مصرفی مسکن و انواع آن
بررسی تقاضای سرمایه ای مسکن و انواع آن

از سوی دیگر، چنانچه انتظارات کوتاه مدت قیمتی، مثبت باشد، واکنش این گروه، تعجیل در خرید و انتخاب واحد مسکونی با متراژ بزرگ تر است تا بیش ترین عایدی را از افزایش احتمالی قیمت ها نصیب آنان کند.

همچنین تغییر دهندگان واحد مسکونی نیز ممکن است در واکنش به انتظارات قیمتی مثبت، اقدام به پیش خرید ملک توأم با تأخیر در فروش واحد مسکونی فعلی خود کنند؛

حتی درباره تقاضای اجاره نشینی نیز میتوان انگیزه سرمایه ای در انتخاب خانوار را ردیابی کرد.

بخشی از افراد اجاره نشین با رویکردی کاملا اقتصادی به سمت بازار اجاره روی می آورند.

در واقع این افراد یا معتقدند که بازار مسکن، قدرت حفظ ارزش دارایی آن ها را ندارد و یا آنکه با دارایی و سرمایه خود، توانایی انجام سرمایه گذاری دیگری را دارند که نرخ بازدهی آنها از نرخ بازدهی خرید خانه شخصی بالاتر است.